‘Wij laten u niet aan de zijlijn staan; wij betrekken u bij alles’
Het is deze zomer 25 jaar geleden dat Brokking & Bokslag Uitvaartbegeleiding het levenslicht zag. Marry Brokking was een van de oprichters. Zij weet nog goed hoe de uitvaartwereld tot die tijd was: de uitvaartondernemers regelden de uitvaart en het contact met de nabestaanden was beperkt tot een enkel gesprek. Zelf was Marry tot 1997 coördinator bij het Vrouwenknooppunt Haarlem, maar door bezuinigingen werd haar werk gehalveerd. Reden om na te denken over een volgende carrièrestap. Terwijl ze al lichte interesse had in de uitvaartbranche, las ze op een dag een artikel in het feministische maandblad Opzij. “Het was een interview met Monica Zeegers, de eerste vrouwelijke uitvaartondernemer in Nederland”, vertelt ze. “Zij had zich in uitvaarten verdiept en schrok daar ontzettend van. Ze bedacht hoe ze het wel zou willen en is vervolgens gestart als uitvaartvernieuwer.”
Geïnspireerd door Monica Zeegers besloot Marry, samen met Vrouwenknooppunt-collega Annemarie Bokslag, in Kennemerland een soortgelijke onderneming op te zetten. “Emancipatie is de rode draad door mijn werkzame bestaan. Ik zag dit als een soort emancipatie van nabestaanden, dat het ook anders kan. En dat onder het motto: ‘Wij laten u niet aan de zijlijn staan; wij betrekken u bij alles.’
Dagelijks contact met nabestaanden
Marry en Annemarie begonnen helemaal blanco. “Dat was gunstig: wij waren niet besmet met dingen die ‘hoorden’. We volgden een opleiding tot uitvaartleider, bezochten begraafplaatsen en crematorium Westerveld (toen nog het enige crematorium in onze regio) om nog meer inzicht te krijgen in werkwijzen, maakten allerlei plannen… Tot het tijd was om te beginnen.”
De eerste tijd werkten de twee vanuit Annemaries huis. “Dat kon, want we gingen altijd naar mensen toe en maakten gebruik van de diensten van Associatie Kennemerland.” Na anderhalf jaar huurden ze een winkelpand aan de Eksterlaan in Haarlem-Noord. “We kregen het steeds drukker, moesten steeds meer spullen kwijt. Die winkel werd ons kantoor.”
Kenmerkend voor de Brokking & Bokslag-manier van werken? “Dat elke familie voortdurend met een van ons te maken had, van het begin tot het eind. We kwamen meestal dagelijks even op bezoek, deden zelf de verzorging, gingen er met de proeven van de rouwkaart naartoe…. Zo raakten de mensen niet alleen vertrouwd met ons, maar wij ook met hen. En door dit nauwe contact konden we goed meedenken hoe we met elkaar de uitvaart konden vormgeven.”
Marry geeft een voorbeeld. “Ik was een keer bij mensen waar een opvallende klok hing: bij elk cijfer stond een afbeelding van een motor. De overledene bleek een motorrijder geweest te zijn. Ik dacht meteen aan een motor met zijspan waarbij de kist op die zijspan gezet kon worden. Dat vonden die mensen fantastisch.”
Dergelijke dingen kun je pas doen als je langer bij iemand bent, als je weet wie de overledene was en goed kijkt naar de nabestaanden, legt Marry uit. “Je kunt meteen het boek op tafel leggen met voorbeelden van kisten, maar je kunt ook eerst vragen hoe het met de mensen gaat en wat er is gebeurd. Dat was wat wij deden.”
Kwaliteit voorop
Jarenlang waren Marry en Annemarie, later samen met Corrie Koenderman, de enige uitvaartvernieuwers in de regio. “Dat was een groot voordeel, daardoor konden wij onze naam heel erg vestigen.” Maar toen er na verloop van jaren toch concurrentie bij kwam, wist de onderneming zich nog steeds te onderscheiden. Marry: “Mijn vader was bakker, bij hem ging het altijd om de kwaliteit. Dat heb ik van hem meegekregen. Wij gaven ook het beste van onszelf, waren transparant in wat we deden, en leverden goede producten. Zagen we iets niet zitten, bijvoorbeeld een kist of rouwkaart, dan leverden we die ook niet. Natuurlijk zat er aan elke uitvaart een kostenplaatje vast, want we moesten kunnen groeien, maar het ging bij ons nooit om geld.”
In 2010 besloten Annemarie en Corrie een punt achter Brokking & Bokslag te zetten. Marry ging, samen met een steeds groter wordend team van medewerkers, door. In 2012 realiseerde ze nog met haar team de verhuizing van het kantoor van de Haarlemse Eksterlaan naar de Heemsteedse Herenweg. Tot het in 2015 ook voor haar klaar was. “Ik was bijna 65 en had toen achttien jaar in de uitvaartbranche gewerkt.”
Brieven en bedankkaartjes
Marry werkt nu bij een hospice in Santpoort (“het levenseinde vind ik een boeiende thematiek”). Wel leest ze soms nog de mooie brieven en bedankkaartjes van nabestaanden die ze in haar tijd bij Brokking & Bokslag kreeg. En ook denkt ze nog af en toe terug aan hoe het destijds allemaal was. Bij het huidige Brokking & Bokslag-team leeft Marry’s gedachtegoed voort. Marry ziet het als ze af en toe langskomt voor een kopje koffie. “Toen ik in 2015 het stokje overdroeg, deed ik dat met vertrouwen. En hoewel ik het nu helemaal heb losgelaten, heb ik dat vertrouwen nog steeds.”
Luister naar de podcast
In de podcast ‘De Houten Jas’, een podcast voor uitvaartprofessionals, vertelt Marry Brokking meer over haar pionierswerk in het verleden en over de persoonlijke uitvaart in het heden en in de toekomst.
Klik HIER voor de podcast, aflevering 10, gespreksleiding: Aart Mak.
(Marry Brokking komt vanaf minuut 07:00 aan het woord)
